Hộp số CVT là từ viết tắt của Continuously Variable Transmission, tức hộp số biến thiên vô cấp. Hộp số tự động này giúp xe vận hành tiết kiệm nhiên liệu vượt trội mà vẫn giúp xe vận hành êm ái, mượt mà. Ngày nay, kiểu hộp số này ngày càng phổ biến nhiều trên các mẫu xe ô tô mới, đặc biệt các dòng xe cỡ nhỏ, những chiếc xe đô thị hướng tới cảm giác vận hành nhẹ nhàng và tiết kiệm đến các dòng xe cao cấp hơn, ví dụ như nhiều sản phẩm xe của các thương hiệu ô tô nổi tiếng trên thế giới đặc biệt là Honda đang áp dụng.

Hãy cùng Autofun tìm hiểu rõ hơn về hệ thống truyền lực đặc biệt trong bài viết này nhé!

CẤU TẠO HỘP SỐ VÔ CẤP CVT

Cấu tạo hộp số vô cấp CVT gồm có: 3 bộ phận, một hệ thống puli (ròng rọc) gồm puli đầu vào gắn với trục quay của động cơ, puli đầu ra dẫn đến bánh xe và dây đai truyền bằng cao su hoặc kim loại có công suất cao.

Nguyên lý hoạt động của hộp số CVT: Cả hai puli đầu ra/đầu vào được tạo thành từ hai khối hình nón nghiêng 20 độ và sắp xếp đối diện nhau. Phần bên trong rãnh giữa hai khối hình nón còn có một dây đai chạy và khoảng cách có thể linh hoạt thay đổi. Khi hai hình khối tách nhau, dây đai sẽ ngập sâu trong rãnh và bán kính của dây đai quấn quanh puli giảm đi. Và ngược lại, khi hai hình khối gần nhau thì bán kính dây đai cũng tăng lên. Việc tạo ra lực cần thiết nhằm thay đổi khoảng cách giữa hai khối hình nón, hộp số CVT có thể dùng lò xo hoặc áp suất thủy lực. Thông thường, hệ puli và dây đai có đường kính thay đổi thường đi chung với nhau. Puli đầu vào (puli chủ động) gắn với trục quay của động cơ, nhận năng lượng trực tiếp từ động cơ đưa vào hộp số. Còn puli đầu ra (puli bị động) nối với puli đầu vào và truyền mô men xoắn đến trục truyền động dẫn đến bánh xe. Mặt khác, bán kính quay được biết đến là khoảng cách giữa trục puli với điểm quấn của dây đai. Từ tỷ số bán kính quay của puli chủ động và tỷ số bán kính quay của puli bị động sẽ xác lập ra phần “số” của hộp số. Điều đó đồng nghĩa với việc bán kính của hệ puli thay đổi thì tương ứng tỷ số truyền cũng thay đổi theo. Đây chính là lý do hộp số biến thiên CVT không sở hữu hộp số cố định và có thể chạy ở mọi thời điểm, các loại động cơ và tốc độ khác nhau của xe

Những ký hiệu trên hộp số CVT có ý nghĩa gì?

P: Chế độ đỗ xe, chỉ sử dụng khi xe đang ở trạng thái dừng hẳn

R: Chế độ lùi xe

N: Chế độ tự do, xe ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số, thường dùng khi cần đẩy xe hay kéo xe…

D: Chế độ chạy xe, đây là chế độ chính dùng khi xe chạy
S: Chế độ chạy xe thể thao

Ở một vài chiếc xe sử dụng hộp số CVT, các kỹ sư nhà máy còn sáng tạo thêm chế độ S, chế độ chạy xe thể thao, kết hợp cùng với hộp số có cấp giả lập dựa trên hộp số CVT. Chế độ này nhằm đem lại cho người dùng cảm giác vận hành xe phấn khích khi cần. Chế độ này được biệt hữu dụng khi xe đi đường đèo hoặc vượt xe trên cao tốc. Bởi vì, nó cho phép động cơ giữ ở vòng tua máy cao hơn trước khi sang số hay còn gọi là chuyển sang tỉ số truyền khác.

ĐIỂM NỔI BẬT

1) Sử dụng động cơ một cách hiệu quả giúp tiết kiệm nhiên liệu cho xe

Mỗi động cơ sẽ có một dải tốc độ hoạt động hiệu quả nhất, hộp số CVT sẽ giúp cho hoạt động trong phạm vi dải tốc độ này, giúp xe vận hành tiết kiệm ở mức tối đa. Hai puli sẽ thay đổi khoảng cách liên tục, nhờ đó tỉ số truyền có thể biến thiên liên tục thay vì cố định theo cấp số như hộp số tự động truyền thống. Do vậy, hiệu quả sử dụng nhiên liệu của hộp số vô cấp tăng lên đáng kể so với hộp số tự động 4 cấp. Trên xe ô tô Honda được trang bị hệ thống kiểm soát hành trình Cruise Control, hộp số vô cấp còn có thể phát huy hiệu quả nhiên liệu cao hơn đáng kể.

2) Chuyển số mượt mà giúp hành trình êm ái

Với đặc trưng không còn các bánh răng, hộp số vô cấp CVT sẽ có quá trình tăng tốc cũng như tỉ số truyền thay đổi một cách mượt mà hơn so với hộp số tự động 4 cấp. Người lái và hành khách sẽ không còn cảm giác giật cục khi gia tốc của xe tăng lên.

3) Hộp số CVT kiểm soát sức mạnh từ động cơ lên lốp xe

Với những xe có trang bị hộp số CVT, đường kính của khu vực nơi 2 puli gặp nhau trong vành đai có thể thay đổi vô hạn. Mỗi ròng rọc bao gồm hai tấm đối diện nhau, bằng cách di chuyển gần hơn hoặc xa hơn đường kính của khu vực tiếp xúc với đai. Đai bao gồm các vòng và phân đoạn bằng kim loại, dẻo và bền.